De Nieuw Driemanspolder en de top 5 van 2021

Afstand: 17 km
Startpunt: Parkeerplaats achter meubelmaker De Stoof in Leidschendam
Landschap: Polder, Plassen, Laagveen

We eindigden het jaar zoals we het begonnen waren: in lockdown. Gelukkig konden we nog wel naar buiten gaan om te wandelen. Het was een van de weinige activiteiten die je met tweeën kon blijven doen. 

Op Oudejaarsdag kozen we voor een spiksplinternieuw gebied: de Nieuwe Driemanspolder. Het gebied van 300 hectare groot had drie functies: het was een piekberging, een natuurgebied en een recreatiegebied. Om met het laatste te beginnen: het hoogheemraadschap Rijnland had vele wandelpaden, fietspaden en ruiterpaden aangelegd. Er was een camping en een speeltuin. Voor de bewoners van Zoetermeer en de Leidschenveen was er zelfs een voedselbuurtbos ingericht.

Wij kwamen voor de natuur en de vogels. Omdat de werkzaamheden aan de Nieuwe Driemanspolder pas aan het einde van 2020 waren afgerond, was het gebied nog erg kaal. In de verte zagen we de indoor skibaan van SnowWorld, de torenflats van Zoetermeer en de windturbine bij het Prins Clausplein. Aan onze rechterhand lag Leidschenveen. Aan de rand van de Vinex-locatie bij de dijk was een groep grote Canadese ganzen neergestreken.

In het gebied waren veel meerkoeten, eenden en meeuwen. Een  torenvalk hing regelmatig met de kop in de wind op één plek in de lucht. Als ze een prooi zag, dan dook ze naar beneden. De vogels leken geen last te hebben van de knallen van afgestoken vuurwerk. Wij wel. De bewoners van Leidschenveen gingen helemaal los. Van het landelijke vuurwerkverbod was weinig te merken.

Met 14 graden was het uitzonderlijk warm voor de tijd van het jaar. Het was dit jaar wel vaker warmer, kouder of natter dan gebruikelijk geweest, dus het verbaasden ons niet meer dat het vandaag de warmste oudjaarsdag was sinds het begin van de metingen.

Eind december is traditioneel het moment om terug te blikken op het afgelopen jaar. We hadden iedere week samen een wandeling gemaakt. Welke waren ons het meest bijgebleven? Welke zouden we opnieuw willen lopen? We kwamen tot een top 5 die ik onderaan heb aangeven.

Tijdens de lockdown aan het begin van het jaar merkten we dat wandelen steeds populairder werd. Het werd drukker en drukker in de natuur. Smalle paadjes werden door veelvuldig gebruik breder en breder. Om de mensenmassa’s te mijden lieten we de Utrechtse Heuvelrug links liggen en gingen we steeds vaker naar het Groene Hart. Het was een gebied waar we altijd een beetje op hadden neergekeken. Onterecht, want het bleek een mooi polderlandschap te zijn met plassen, molens en boeren waarbij je streekproducten kon kopen. Toen aan het einde van de lockdown de niet-essentiële winkels weer open gingen, werd het een stuk rustiger in de natuur.

We richtten onze blik weer op het hier en nu. Het waren vandaag niet heel veel mensen naar buiten gegaan. Misschien kwam dat door de regenbui van daarnet.

De paden van de Nieuwe Driemanspolder sloten aan op bestaande paden in de omgeving. Zo konden we een grotere wandeltochten maken. We liepen over de Burgemeester Waaijerbrug (kosten 7 miljoen euro) naar de andere kant van de Leidschendamseweg en kwamen in het Westerpark van Zoetermeer. Ik was zo bezig met mijn niet goed werkende navigatie app, dat ik de lantaarnpalen op de fiets- en voetgangersbrug niet opmerkte.

Het Westerpark was een groen park met vijvers, bomen, struiken en grasvelden. Het deed me denken aan Houtrak, een natuur- en recreatiegebied tussen Haarlem en Amsterdam. Midden in het park zagen we tot onze verrassing een opgetrokken ophaalbrug. Het was de toegang tot de natuurtuin. In de jaren ’70 van de vorige eeuw waren hier verschillende landschapstypen aangelegd die in en om Zoetermeer voorkomen en voorkwamen. We namen ons voor om een keer terug te komen, als de natuurtuin wel open is.

We staken de Leidschendamseweg weer over en liepen de heuvels van het Buyenpark in. Als je in de polder op een heuvel stuit, dan weet je dat er in de grond iets zit wat daar niet hoort. Onder onze voeten lagen brokstukken van gesloopte Haagse woningen. Ze werden in 1990 afgedekt met een meter grond.

In de loop der jaren was er een bijzonder gebied ontstaan. Het parkachtige oostelijke deel was voor de buitensporters. Je kon een MTB parcour volgen, indoor skien en snowboarden bij SnowWorld of kano’s huren bij Ayers Rock. Er was een BMX baan en een 17 meter hoge klimmuur. Ik dacht altijd dat je in Zoetermeer de sprinter naar Den Haag moest nemen, als je op zoek was naar vertier. Dat was dus niet zo.

Het westelijke deel van het Buyenpark was woest en ruig en was voor de natuurliefhebbers. Gallowayrunderen moesten ervoor zorgen dat het gebied niet dichtgroeide. Boven op de heuvels had je een mooi uitzicht over de omgeving. Tenminste als je met je rug naar de 72,4 meter hoge indoorpiste van SnowWorld stond.

We lieten de Zoetermeerse Highlands achter ons en liepen de Nieuwe Driemanspolder in. Bij extreme regenval vangt de polder het overtollige water uit Stompwijk en Leidschendam-Voorburg op. De verwachting is dat deze noodsituatie eens in de 5 tot 25 jaar zal optreden. Het waterpeil kan dan anderhalve meter stijgen, waardoor wandelpaden, fietspaden en ruiterpaden onder water komen te staan. Dat is te overkomen, vind ik. Wat heftiger is dat nesten, eieren en holen wegspoelen. Piekberging en natuurbeheer zijn eigenlijk niet verenigbaar.

Diep in onze capuchons gedoken liepen we over een leuk wandelpad dat dwars door de berging was aangelegd. Op het pad, ver van elkaar vandaan, stonden drie vogelaars met een telescoop. Ze waren op zoek naar de Rosse Franjepoot, omdat de vogel op waarneming.nl was genoemd. Ze tuurden door hun kijker, maar ze konden de zeldzame doortrekker niet ontdekken.

In een jaar tijd was de Nieuwe Driemanspolder uitgegroeid tot een heus vogelgebied. Het had niet veel gescheeld of het had een andere bestemming gekregen. In 1957 was de grond bestemd voor de bouw van een satellietstad van Den Haag, die de naam Wilsveen zou krijgen. Het plan ging niet door en in plaats daarvan werd het dorp Zoetermeer getransformeerd tot een stad.

In 2000 was er sprake van dat een Chinees Themapark met de naam ‘Sweet Lake China’ op deze plek zou komen. De chinezen zouden de kosten betalen. De Zoetermeerse politiek was heel enthousiast, maar de belangrijkste grondeigenaar weigerde medewerking en de Provinciale Staten van Zuid-Holland stemden uiteindelijk tegen het plan. Men wilde het schaarse groen niet opofferen voor een toeristische attractie.

In het voorjaar keren we terug naar het gebied om naar foeragerende steltlopers te kijken en de natuurtuin in het Westerpark te bezoeken. De nieuwe natuur heeft tijd nodig om tot volle wasdom te komen. Het is een unieke kans om de ontwikkeling van dichtbij te volgen.

Top 5 wandelingen van 2021 

In deze Top 5 hebben we de wandelingen uit 2021 opgenomen die ons het meest zijn bijgebleven.

1. Amerongen.
   Hoogtepunten: De uiterwaarden van de Nederwijn, Kasteel Amerongen en de oudste bossen op de Utrechtse Heuvelrug
   Verslag van 3 april 2021: https://caaarooo.nl/vogels-kijken-in-de-omgeving-van-amerongen/
   
   
2. Lexmond (Groene Hart)
   Hoogtepunten: De uiterwaarden van de Lek, de boomgaarden en de Zouweboezem. De Zouweboezem is een belangrijk vogelgebied waar purperreigers en zwarte sterns broeden.
   Verslag op 23 mei 2021: https://caaarooo.nl/de-zoektocht-naar-de-purperreiger-en-zwarte-stern/
   
   
3. Amsterdamse Waterleidingduinen, ingang Oranjekom/Oase
   Hoogtepunten: uitgestrektheid van het gebied, struinpaden, 35 meter hoge zandduinen, bunkers
   Verslag: Geen. Ik heb me voorgenomen om in 2022 de wandeling opnieuw te lopen en dan wel een verslag te schrijven.
   
   
4. Leersumse Veld
   Hoogtepunten: Bos, heide en vennen.
   Verslag: Geen.
   Opmerking: Op 18 juni werd Leersum getroffen door een valwind. Vijf maanden later is het spoor om omgevallen bomen nog steeds zichtbaar. Het maakte een grote indruk op ons.
   
   
5. IJmuiden & Velsen-Zuid
   Hoogtepunten: het contrast tussen de stoere pier en de lieflijke buitenplaatsen
   Verslag op 6 november:https://caaarooo.nl/schone-natuur-in-de-nabijheid-van-het-noordzeekanaal/

Wandelingen die de top 5 net niet haalden

Van de wandelingen die de top 5 niet hebben gehaald, maar wel vermeldenswaard zijn wil ik een paar noemen.

• Eemland (Groene Hart)
  Het is een gebied met heel veel vogels, maar met weinig onverharde wandelpaden.
  Verslag 6 maart: https://caaarooo.nl/de-gruttos-zijn-weer-terug-in-het-land/
  
  
• Zwanburgerroute Warmond (Groene Hart)
  De combinatie van je laten overzetten met een salonboot en wandelen is geweldig.
  Verslag 28 augustus: https://caaarooo.nl/wandelen-en-varen-in-de-natuur-in-de-stad/
  
  
• Woerdense Verlaat (Groene Hart)
  Een waterrijke wandeling door de Westveense polder en natuurgebied de Groene Jonker. Omdat we veel stukken over asfalt tussen zitten kwam de wandeling niet in de top 5.
  Verslag 1 mei: https://caaarooo.nl/de-zwartkopmeeuw-de-onbekende-eend-en-appeltaart/