Wandelend langs buitenplaatsen, het Zwarte Gat en een kudde Triceratops

Afstand: 13,2 km
Startpunt: Parkeerplaats Rhijngeest
Landschap: Bos, Landgoederen, Park, Plassen, Polder, Stad
Naar de route op afstandmeten.nl

De weersvoorspelling was niet al te best: in de middag zou het gaan regenen en nam de zuidwesterwind toe. In de ochtend was het grijs en droog. We konden thuis op de bank gaan zitten somberen, maar we wilden naar buiten gaan. Het daglicht zou ons goed doen.

Omdat we niet masochistisch zijn, bedachten het plan we om eerst een wandeling langs de groene stroken van Oegstgeest te maken en om daarna naar museum Boerhaave in Leiden te gaan. Ik deed mijn laptop open, creëerde een wandelroute en stuurde de GPX track naar Lisette.

We parkeerden onze auto’s bij de parkeerplaats van landgoed Rhijngeest en liepen het bospark in. Het was aangenaam zacht voor de tijd van het jaar. Het hekwerk van de drakenburg met de vier witte draken was van een grote afstand te zien. Het had blijkbaar onlangs een lik verf gehad.

We wandelden het park uit en een straat in. Onze blik viel op een dubbel herenhuis met boognissen en cirkelvormige vensters. De sierlijke elementen en de glas-in-lood ramen zagen er prachtig uit.

Ondanks dat Oegstgeest een relatief klein dorp is, heeft het vele monumentale gebouwen. In de 17e eeuw trokken rijke stedelingen naar deze streek, omdat de ligging gunstig was. Het lag op een strandwal, langs een trekvaart en buiten de drukte van de stad Leiden. Ze bouwden landgoederen met statige huizen, omgeven door tuinen en parken. Veel van deze buitenplaatsen zijn inmiddels verdwenen, maar sommige zijn bewaard gebleven, zoals Rhijngeest, Endegeest en Oud-Poelgeest.

De term geest in de namen verwijst naar de hoger gelegen zandruggen waarop het dorp en later de buitenplaatsen werden gebouwd. Enkele leuke weetjes:

• Rhijngeest: Ligt nabij de rivier de Rijn.
• Endegeest: Betekent letterlijk “geest aan het einde” (van de strandwal).
• Oud-Poelgeest: Verwijst naar de combinatie van “poelen” (laaggelegen watergebieden) en “geest” (de hogere gronden).

We vervolgden onze route naar de Kempenaerstraat, de PC Hooftstraat van Oegstgeest. Ik had mijn kerstinkopen al gedaan, en voelde geen drang om de winkels binnen te gaan.

Daarna gingen we het stadpark De Leidse Hout in. Het was in de jaren 30 van de vorige eeuw aangelegd als werkverschaffingsproject. Dat je kunt hardlopen na je zeventigste bewees een hardloopgroepje, dat ons tegemoet kwam.

De Leidse Hout ligt naast landgoed Oud-Poelgeest. We liepen om het kasteel heen, dat in 1668 was gebouwd en omringd werd door een gracht. Op de Open Monumentendag in 2021 hadden we de indrukwekkende binnenkant van het kasteel mogen bewonderen. Wil je dit ook zien, wacht dan op de volgende Open Monumentendag, of boek het kasteel als trouwlocatie.

We staken de Haarlemmertrekvaart over en kwamen in de Polders van Poelgeest, die in 2007 als moeras- en rietgebied waren ingericht. Het natuurgebiedje was ingeklemd tussen de trekvaart, de spoorlijn en een nieuwbouwwijk. We komen er graag, omdat het een vogelparadijs is. We zagen nu verschillende ganzensoorten en enkele bergeenden.

Ons vorig bezoek herinnerden we ons nog heel goed, omdat we werden overvallen door een wolkbreuk. Herinneringen aan emotionele gebeurtenissen raak je niet meer kwijt.

Het was tijd om naar Leiden te gaan en via de Haarlemmerweg betraden we de stad. Voordat we ons lieten onderdompelen in de wereld van de wetenschap, gingen we eerst wat warms drinken bij het Douwe Egberts Café aan de Aalmarkt. Toen we weer buiten kwamen, merkten we dat het regende. Met snelle pas en een capuchon op ons hoofd spoedden we naar museum Boerhaave.

We kwamen voor de voorstelling “Dichter bij het zwarte gat”. Hoewel wetenschappers nog lang niet alles van zwarte gaten begrijpen, zouden ze ons stapsgewijs door de ingewikkelde materie loodsen. Aan het einde van het bezoek zouden we iets dichter bij het zwarte gat zijn gekomen.

Maar de belofte werd niet helemaal ingelost. Na afloop duizelde het ons. We hadden niet genoeg tijd gehad om zwaartekrachtgolven, Hawkingstraling en de Chandrasekhar-limiet helemaal te doorgronden. Enkele leuke weetjes bleven me wel bij:

• Onze zon is te klein om een zwart gat te worden.
• In onze Melkweg zijn er naar schatting miljoenen zwarte gaten.
• In het centrum van de Melkweg bevindt zich een superzwaar zwart gat genaamd Sagittarius A*.
• Hoe dichter je bij een zwart gat komt, hoe langzamer de tijd gaat.

Toen we weer buiten waren, regende het nog steeds en waaide het harder.

We verlieten de stad via de Haarlemmerstraat, Kort Galgwater en de Morssingel. De wind krulde om de hoge kantoorgebouwen heen en kreeg vat op onze paraplus. Het voelde alsof we een zwart gat in werden getrokken. We hielden met moeite stand en op de Darwinweg kregen we gelukkig de wind in de rug.

“Zullen we Naturalis ingaan?”, stelde Lisette voor, “en naar de kudde gaan kijken?”. Ik wist direct wat ze bedoelde en stemde in. We hebben beide een museumkaart en dan ga je sneller een museum in om alleen de tentoonstelling te bekijken.

We deden de deuren van Naturalis open en een kakofonie van kinderstemmen kwam ons tegemoet. In een fractie van een seconde overwoog ik om te draaien en weg te gaan, maar het onstuimige weer hield mij tegen. In Boerhaave hadden de kinderen zich voorbeeldig gedragen: ze waren niet druk, ze gilden niet en ze renden niet rond. Ik dacht aan mijn bezoek aan Nemo in de schoolvakantie en besefte dat het in Naturalis relatief rustig was.

We lieten onze jassen en rugzakken in de garderobe achter en beklommen de trappen naar de 7e etage. Het museum had daar de skeletten van vijf Triceratops tentoongesteld. De gigantische dinosaurussen van bijna 10 meter lang hadden een grote kraag en drie hoorns. Op animatiefilmpjes konden we zien hoe de planteneters 67 miljoen jaar geleden moeten hebben geleefd.

In 2013 gingen de onderzoekers van Naturalis op zoek naar een T-rex en vonden ze de botten de Triceratops, op een plek waar ooit de rivier stroomde. Ze hadden 10 jaar nodig om de 1200 botten schoon te maken en te onderzoeken. Van het meest complete skelet is 35% van de botten oorspronkelijk. Vooral de kleine botjes ontbreken en ze zijn met 3D printers aangevuld. Volgend jaar gaat de kudde op tournee naar buitenlandse musea.

Toen we weer buiten waren, regende het nog steeds. Via het Schilperoortpark en het Pomonapad wandelden we naar landgoed Endegeest. De regen stopte en het begon donker te worden. Het was vandaag de kortste dag van het jaar. Vanaf nu werd het steeds later donker en steeds vroeger licht.

Al met al hadden we een afwisselende en fijne dag gehad. Het daglicht had ons goed gedaan, we waren iets dichter bij het zwarte gat gekomen en we hadden onverwachts een kudde Triceratops gezien. Zulke dagen maak je zelden mee.