Opvetten en aftaaien: de vogeltrek op Texel

Texel wordt hét vogeleiland van Nederland genoemd. Daarom wilden Lisette en ik ernaartoe. We kozen voor de herfst, omdat in deze tijd de grote vogeltrek plaatsvindt. Tijdens de jaarlijkse tocht naar warmere gebieden rusten trekvogels op Texel uit en eten ze zich vol voor het vervolg van de reis. Vogelkenners noemen dat laatste opvetten.

De vogelexcursie in de omgeving van De Cocksdorp

Bij het vogelinformatiecentrum boekten we twee excursies. De eerste was een wandelexcursie in de omgeving van De Cocksdorp. Om er te komen moesten we een fietstocht van 11,5 km maken, want we verbleven in De Koog. De vorige dag had het hard gewaaid en tot onze opluchting was het nu windstil. Het was fijn om in de vroege ochtend door de serene duinen te fietsen.

Hans Verdaat was onze gids. Hij wist veel van vogels en hij bleek wetenschapper/onderzoeker bij Wageningen Marine Research te zijn. Om beurten mochten we door zijn telescoop kijken. We zagen de vogels dan helder en scherp. Nooit eerder hadden we een telescoop wilden hebben, maar nu had hij plotseling onze hebberigheid gewekt. Een stem in mijn hoofd zei me dat we tijdens wandelingen geen plek in onze rugzak hebben om ook een telescoop én een statief mee te zeulen.

We liepen over de Waddendijk toen Hans ineens opgewonden heen en weer liep met zijn ogen op het gras gericht. Hij had een zadellibel gezien en pakte zijn telefoon om de waarneming in een app-groep te delen. De zadellibel is een zeldzaamheid uit Afrika die duizenden kilometers kan afleggen.

Lisette en ik aanschouwden het tafereel. We voelden de sensatie niet en merkten dat de focus van Hans niet meer op vogels was gericht. Hij wees alle libellen en vlinders aan die voorbij fladderden. Het kon ons niet echt bekoren, want we waren hier om zo veel mogelijk vogelsoorten te zien.

De goudlijster

Na de excursie en na een lunch bij bakker Timmer maakten we een wandeling over de dijk naar de rode vuurtoren. Op de terugweg namen we het pad door de Eierlandse duinen. Op zo’n 50 meter van ons vandaan zagen we 25 mannen met telescopen op een kluitje staan. We gingen erop af, want we wilden weten wat er te zien was. Ze hadden allemaal de kijker op hetzelfde punt in een struik gericht. Ze hadden er een beetje de pest in, want ze zagen vooral bladeren en takken. Slecht één vogelliefhebber had de goudlijster volledig in beeld. De Siberische broedvogel was een zeldzame dwaalgast die vele kilometers van de vogeltrekroute was afgeweken en op Texel was neergestreken. Zijn bestemming was het zuiden van Azië.

Ik vroeg aan de groep wie zijn waarneming met mij wilde delen en de man met de beste observatieplek bood direct zijn telescoop aan. Een paar meter van mij vandaan zat de vogel roerloos op een takje.

We hadden een buitengewone vogel gezien, en tevens een kijkje in de wereld van de soortenjagers, die fanatiek app-groepjes in de gaten houden en bij iedere melding zich direct spoeden naar de plek van de waarneming.

Een dag later spraken we een vogelaar die de goudlijster ook had gezien. “Het is een one-time-in-a-life-experience”, zei hij met een brede glimlach. De vogel had minstens vier uur niet bewogen. Dat was uitzonderlijk.

Weer een paar dagen later vertelde een caissière van de supermarkt dat de goudlijster weg was. Ik vond het hartverwarmend om te merken dat veel eilandbewoners met vogels begaan zijn.

De vogelexcursie vanuit de minibus

Drie dagen na de wandelexcursie togen we opnieuw naar De Cocksdorp voor een vogelexcursie per minibus. Hoewel we allebei in het bezit zijn van een verrekijker, gingen we in op het aanbod van het vogelinformatiecentrum om leenkijkers uit te proberen. Het waren namelijk Swarovski kijkers en die bevinden zich in het topsegment van de markt.

We begonnen de excursie in het bosje, waar de vorige excursie was geëindigd. Ook deze keer waren hier weinig vogels. Arend Wassink, de vogelaar van het jaar 2016, was onze gids, Hij speelde de Siberische vogelmix op zijn telefoon om vogels lokken, net zoals Hans een paar dagen eerder had gedaan. Er kwamen twee pimpelmezen tevoorschijn. Het waren geen Nederlandse pimpelmezen, maar Siberische pimpelmezen. De merels, roodborstjes en mezen die dit jaargetijde rondvliegen, zijn niet dezelfde vogels die we in het voorjaar en zomer zien, vertelde Arend ons.

We stapten in het minibusje en onze gids reed naar de vogelrijke gebieden aan de oostkant van Texel. Af en toe stopte hij even de motor en keken we vanuit het busje naar de vogels in de polder. Het voelde alsof we op safari waren.

We reden langs een gerstakker die net was gemaaid. Honderden grauwe ganzen liepen door het veld en aten de resten van de oogst op. Tesselaar Strandstruuner en alle andere Texelse bieren worden gemaakt van gerst dat op het eiland wordt verbouwd.

Aan de oostzijde van Texel heeft natuurmonumenten binnendijks ruim vijftien waterrijke plekken voor vogels ingericht. Samen vormen deze gebieden de vogelboulevard. We bezochten er een paar. In drie uur tijd zagen we veel vogels. Ik vond het groepje kluten en de druk foeragerende lepelaars het leukst. Als ook een jonge lepelaar die hardnekkig zijn ouder volgde en bedelde om voedsel. Hij kreeg niets, want hij kan prima zelf eten vinden.

De verrekijkers van Swarovski waren van een hoge kwaliteit en gaven een heel helder beeld. We gingen rekenen: als we elke week een tientje opzij leggen, dan hebben we over zo’n 4 jaar het aanschafbedrag bij elkaar gespaard.

De waarnemingen

In een week tijd zijn we op de fiets van hot naar haar gereden. We gingen verschillende natuurgebieden langs om zonder een gids vogels te spotten. We hebben Utopia bezocht en De Schorren. We reden in weer en wind naar de Mokbaai en De Petten. We hebben gewandeld door polder Waalenburg.

Als we een vogelaar met een telescoop zagen dan liepen we eropaf en maakten we een praatje. De meeste vogelaars zijn heel vriendelijke mensen die heel graag hun kennis met je delen. We leerden op deze manier nieuwe soorten kennen, zoals de kemphaan, de zwarte ruiter en de kleine jager. Soms stuitten we zelf op een vogel die we niet eerder hadden waargenomen, zoals de Zeekoet.

Texel is inderdaad hét vogeleiland van Nederland. Maar je hebt eigenlijk een telescoop nodig om ze goed te kunnen zien. Het probleem is dat die krengen zeer prijzig zijn. We hebben ons voorgenomen om de volgende keer een telescoop te huren, bijvoorbeeld de relatief lichte Swarovski ATX 65 en de loodzware Swarovski BTX 110. Dan kunnen we ervaring met de kijkers opdoen en elk detail van de vogel zien. Ik kijk er nu al naar uit.

We hebben op Texel 69 vogelsoorten gezien. Dit is de lijst van de leukste of meest bijzondere vogels.

Ik heb over onze vakantieweek op Texel twee blogs geschreven. Deze over het vogeleiland Texel en een tweede over vakantie-eiland Texel. Klikt hier om naar de andere blog te gaan.