Een wandeling door de verzopen duinen van Noord-Nederland

Ik werd wakker zonder wekker en strekte me uit. Het was half 10. Mijn agenda was helemaal leeg en ik vroeg me af wat ik vandaag zou gaan ondernemen. Voordat ik me over deze vraag boog, ging ik eerst ontbijten en een Spaanse les met DuoLingo doen.

Toen ik klaar was met mijn dagelijkse routine, keek ik door het raam naar buiten. Er stond een hard wind en het regende. De meteorologische zomer was twee weken geleden begonnen, maar het voelde alsof het herfst was. Lamlendig opende ik Instagram en scrolde ik door mijn videos. Na een tijdje begon de zon te schijnen en dit deed iets mijn brein: ik werd opgewekt en actief.

Ik wilde naar buiten, ik wilde een mooie wandeling maken. Met een rugzak gevuld met broodjes, water, een verrekijker en een paraplu, stapte ik in mijn auto. Wellicht zou er een buitje kunnen vallen.

Eenmaal aangekomen op de parkeerplaats van station Santepoort-Noord, vielen er opeens regendruppels op mijn voorruit. De zon was helemaal verdwenen. Ik maakte me niet druk: de nattigheid zou vast en zeker van korte duur zijn. Ik stopte mijn zonnebril weg, klapte mijn paraplu uit en ging energiek op pad.

Ik had geen route uitgestippeld en nam de paden die er het leukste uitzagen of die ik niet kende. De regen stopte en het rook heerlijk in het frisgroene bos van de Kennemerduinen. Ik hoorde een zanglijster luidkeels zingen. Ik had eens op internet gelezen dat de zanglijster zingt als een merel met alzheimer: hij maakt een melodietje van zo’n drie zuivere tonen, en hij herhaalt dit twee, drie of vier keer.

Op een modderige bospad huppelden enkele kleine padden rond. Hoe beter ik naar de grond keek, hoe meer amfibieën ik zag. Ik durfde bijna niet verder durfde te lopen, omdat ik bang was dat ik ze zou vertrappen.

In aan ander deel van de duinen haalde een hardloper mij in en niet veel later kwam hij weer terug. Na een tijdje begreep ik waarom hij was omgekeerd. Het wandelpad stond onder water. Ik probeerde door het water te lopen, maar na drie meter keerde ik om. De plas water was te diep. Als ik laarzen aan had gehad, dan had ik wel kunnen doorlopen.

Elke winter, rond februari-maart, lopen enkele paden in het duin onder water, omdat de grondwaterstand hoog is. Begin april begint de grondwaterstand te dalen en worden de paden weer begaanbaar.

In 2024 verliep het patroon anders. Sinds oktober van het vorig jaar regende het meer dan normaal. Het gevolg was dat grote delen van duinvalleien onder water kwamen te staan, en vele paden niet meer begaanbaar waren. Het water stond dit jaar zo extreem hoog, dat het verschillende keren in het nieuws is geweest. In de gemeente Bloemendaal schoten de bewoners aan de duinrand in de stress: het water stroomde in kelders en souterrains.

Het wachten is op droog weer. Dan zal de grondwaterstand langzaam zakken.

Ik moest omkeren en ik vond het niet erg, want ik liep zonder vooropgezet plan. Ik volgde geen route, enkel mijn intuïtie.

Het begon weer te regenen. Ik zag een vos en even later ook een damhert. In de Kennermerduinen zie je nooit een damhert, in tegenstelling tot de aangrenzende Waterleidingduinen. Daar leven duizenden damherten en is het heel bijzonder als je ze niet treft.

Tot mijn genoegen kwam ik ook een kudde Koniks tegen. Ze stonden een eind verderop met de kont in de wind te wachten tot de bui voorbij zou zijn. Aan de sporen op de grond zag ik dat er een veulen bij was. Tussen grote voetafdrukken in het zand waren namelijk ook schattige kleine voetafdrukken zichtbaar.

Het werd weer droog, maar niet voor lang. Er kwam nu flink wat water naar beneden. Zoveel, dat ik er genoeg van kreeg en naar huis wilde. Ik opende mijn wandelapp en zette de navigatie aan.

Na een half uur doorstappen rook ik daslook en wist ik dat ik spoedig mijn auto terug zou zien.

Het was bijzonder om een keer door de verzopen duinen te lopen. Je mag officieel in het Noordhollands Duinreservaat en de Kennemerduinen niet van het pad af om planten en dieren elders in het gebied te beschermen. Bovendien geldt dat de ruiterpaden uitsluitend zijn bestemd voor ruiters. Als je als wandelaar wordt betrapt op een ruiterpad, dan kun je een boete krijgen 100 euro.

Als je op een ondergelopen pad stuit, dan heb je drie opties: doe laarzen aan, neem natte voeten voor lief of keer om.

Wil je ook een wandeling door de verzopen duinen maken, check dan de website van PWN of Nationaal Park Zuid-Kennemerland. Daarop staat welke paden begaanbaar en onbegaanbaar zijn. Dit was situatie op 14-6-2024: